On August 1, 2024, the Polish Museum of America proudly commemorated the 80th Anniversary of the Warsaw Uprising.
The event featured heartfelt speeches by James Robaczewski, President of the Polish Roman Catholic Union of America; Misia Jamiński, Vice-President of PRCUA; Ryszard Owsiany, President of the Polish Museum of America; and Małgorzata Kot, PMA Managing Director. Zbigniew Marek Konwiński, Chairman of the Parliamentary Committee for Liaison with Poles Abroad, also spoke, and the event was attended by the committee’s vice-chairmen: Marek Rząsa, Jan Michał Dziedziczak, and Jarosław Rzepa.
Keynote speaker Tadeusz Gubała shared his inspiring life story as a member of the Polish Home Army, a participant in the Warsaw Uprising, and a survivor of a Nazi labor camp. Attendees watched a powerful documentary, “The Warsaw Uprising 1944,” and listened to Lucie Bucki, Richard Owsiany, Małgorzata Kot, Daniel Rowicki, and Lidia Kowalewicz read selected texts by Mrs. Lusia. Lidia Kowalewicz’s mother, Lucyna Bielecka Jesionowska, pseudonym Lucy, was arrested during a church roundup, imprisoned in Pruszków, escaped, and reached a hospital in Podkowa Leśna.
Basia Kożuchowska captivated the audience with poems by Zbigniew Chałko, and everyone joined in singing “Warsaw Children,” “Mokotów March,” and “Michler Palace.”
The commemoration included a poignant moment with the wailing of sirens to remember the W hour. After this moment, flowers and honorary lifetime museum memberships were presented to Mr. Gubała and his wife Danuta. This was followed by a film screening by Jan Lorys and Pawel Grajnert titled “Today is the Day of Blood and Glory,” featuring 12 of our veterans, only 2 of whom remain, including Mr. Tadeusz Gubała. In the audience were two people connected to the uprising: Dr. Józef Mazurek, who survived the uprising as a small child, and Andrzej Sciwiarski, the grandson and son of insurgents, who were given a chance to speak.
The evening concluded with a special thank you from Mr. Gubała, refreshments by Kasia’s Deli, and the opportunity for conversation and photos with Mr. Tadeusz, who handed out white and red roses to participants. Many people left our building deeply moved and uplifted by the spoken words and the sense of community.
Thank you to all who attended and helped us remember the brave souls of the Warsaw Uprising. That evening, the museum became Warsaw.
===
1 sierpnia 2024 roku Muzeum Polskie w Ameryce z dumą upamiętniło 80. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zawierało wzruszające przemówienia Jamesa Robaczewskiego, Prezesa Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce; Misi Jamiński, Wiceprezes ZPRK; Ryszarda Owsianego, Prezesa Muzeum Polskiego w Ameryce; oraz Małgorzaty Kot, Dyrektor Zarządzającej MPA. Zbigniew Marek Konwiński, przewodniczący sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, również przemawiał, a w obchodach uczestniczyli wiceprzewodniczący komisji: Marek Rząsa, Jan Michał Dziedziczak i Jarosław Rzepa.
Mówca główny, Tadeusz Gubała, podzielił się swoją inspirującą historią jako członek Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego oraz ocalały z nazistowskiego obozu pracy. Uczestnicy obejrzeli poruszający dokument „Powstanie Warszawskie 1944” oraz wysłuchali Lucie Bucki, Ryszarda Owsianego, Małgorzaty Kot, Daniela Rowickiego i Lidii Kowalewicz, którzy czytali teksty z wyboru Pani Lusi. Matka Lidii Kowalewicz, Lucyna Bielecka Jesionowska, pseudonim Lucy, została aresztowana podczas łapanki w kościele, uwięziona w Pruszkowie, a następnie uciekła z więzienia i dotarła do szpitala w Podkowie Leśnej.
Basia Kożuchowska zachwyciła publiczność wierszami Zbigniewa Chałki, a wszyscy zebrani wspólnie zaśpiewali „Warszawskie Dzieci,” „Marsz Mokotowa” i „Pałacyk Michla.”
Obchody rozpoczęły się wzruszającym momentem wycia syren, aby upamiętnić godzinę „W”. Następnie kwiaty i honorowe członkostwa wieczyste muzeum zostały wręczone panu Gubale i jego żonie Danucie. Kolejnym punktem programu był pokaz filmu Jana Lorysia i Pawła Grajnerta zatytułowanego „Oto dziś dzień krwi i chwały”, w którym wystąpiło 12 naszych weteranów, z których pozostało jedynie dwóch, w tym pan Tadeusz Gubała. Wśród publiczności znajdowały się dwie osoby związane z powstaniem: dr Józef Mazurek, który przeżył powstanie jako małe dziecko, oraz Andrzej Sciwiarski, wnuk i syn powstańców, którzy również mieli okazję się wypowiedzieć.
Wieczór zakończył się specjalnym podziękowaniem od pana Gubały, poczęstunkiem przygotowanym przez Kasia’s Deli oraz możliwością rozmowy i zdjęć z panem Tadeuszem, który rozdawał uczestnikom białe i czerwone róże. Wiele osób opuściło nasz budynek głęboko poruszonych i podniesionych na duchu przez wypowiedziane słowa oraz poczucie wspólnoty.
Dziękujemy wszystkim, którzy uczestniczyli i pomogli nam upamiętnić odważne dusze Powstania Warszawskiego. Tej nocy muzeum stało się Warszawą.
