May 3rd marks a historic moment close to our hearts: 3 May Constitution Day. On this day in 1791, the Polish-Lithuanian Commonwealth adopted its groundbreaking constitution, a milestone that echoed through the annals of history.
The Government Act of 1791 was more than just a legal document—it was a symbol of resilience and unity in the face of adversity. Crafted amidst a backdrop of political turmoil and external pressures, it represented the culmination of nearly half a century of struggle and reform efforts. The Constitution of 3 May 1791 combined a monarchic republic with a clear division of executive, legislative, and judicial powers. It is generally considered Europe's first and the world's second modern written national constitution, after the United States Constitution that had come into force in 1789.
Despite Poland's aspirations for independence and self-governance, the shadow of neighboring powers loomed large. With Russia's increasing influence and internal governance challenges, the need for reform became paramount. Thus, the enlightened minds behind the Constitution sought to redefine the nation's destiny, placing power firmly in the hands of the people. The document was envisioned by King Stanisław II August, Grand Marshall Ignacy Potocki, and the priest and philosopher Fr. Hugo Kołłątaj.
However, the path to realization was fraught with obstacles. Despite authorizing a formidable army, political inertia and external interference thwarted the Constitution's implementation. The subsequent partition of Poland in 1793 marked a dark chapter in its history, yet the spirit of the Constitution endured as a beacon of hope amidst adversity.
Today, as we honor the legacy of the May 3rd Constitution, let's not only celebrate its principles but also reflect on the resilience of the Polish people throughout history.
===
3 maja to historyczny moment bliski naszemu sercu: Święto Konstytucji 3 Maja. Tego dnia w 1791 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów przyjęła swoją przełomową konstytucję, kamień milowy, który odbił się echem w annałach historii.
Konstytucja z 1791 r. była czymś więcej niż tylko dokumentem prawnym — była symbolem odporności i jedności w obliczu przeciwności losu. Stworzony w kontekście zawirowań politycznych i nacisków zewnętrznych, stanowił kulminację prawie pół wieku wysiłków i reform. Konstytucja z 3 maja 1791 r. łączyła republikę monarchiczną z wyraźnym podziałem władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej. Powszechnie uważa się, że jest to pierwsza w Europie i druga na świecie nowoczesna spisana konstytucja narodowa, po Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która weszła w życie w 1789 roku.
Pomimo dążeń Polski do niepodległości i samorządności, wpływ sąsiednich mocarstw rzucał znaczący cień na jej aspiracje. W obliczu rosnących wpływów Rosji i wyzwań związanych z zarządzaniem wewnętrznym potrzeba reform stała się sprawą najwyższej wagi. W tym kontekście oświecone umysły stojące za Konstytucją starały się na nowo zdefiniować los narodu, oddając władzę w ręce ludu. Dokument został nakreślony przez króla Stanisława II Augusta, wielkiego marszałka Ignacego Potockiego oraz filozofa ks. Hugo Kołłątaja.
Jednak droga do realizacji była pełna przeszkód. Pomimo potężnej armii, bezwładność polityczna i ingerencja zewnętrzna udaremniły wdrożenie Konstytucji. Kolejny rozbiór Polski w 1793 r. zapoczątkował mroczny rozdział w jej historii, jednak duch Konstytucji przetrwał jako promyk nadziei pośród przeciwności losu.
Dziś, oddając cześć dziedzictwu Konstytucji 3 Maja, celebrujmy nie tylko jej zasady, ale także zastanówmy się nad odpornością narodu polskiego na przestrzeni dziejów.
